Vlaanderen pakt droogte aan met duurzaam bemalingsbeleid

Nieuwe regels zorgen voor meer hergebruik en herinfiltratie van grondwater op werven

 “Zowel de Vlaamse overheid als bouwheren en aannemers stellen alles in het werk om bemalingen tot een minimum te beperken en zoveel mogelijk opgepompt water te laten herinfiltreren of hergebruiken, op of rond de werf of door derden. Slim watergebruik wordt de komende jaren alleen maar belangrijker,” zeggen Jo Brouns, minister van Omgeving en Landbouw, en Caroline Deiteren, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen.

Bemalingspompen zo efficiënt mogelijk aansturen

Het bemalingsbeleid is daartoe recent aangescherpt, wat reeds deze droogteperiode een mitigerend effect zal hebben. De nieuwe regels, die sinds kort van kracht zijn, verplichten bouwheren en aannemers om bij tijdelijke grondwaterbemalingen de bemalingspompen zo efficiënt mogelijk aan te sturen en te onderzoeken of dat water geïnfiltreerd of opnieuw hergebruikt kan worden.

“We geven het opgepompte grondwater voortaan zo veel mogelijk een tweede leven. Voor het besproeien van landbouwgewassen, het onderhoud van sportvelden, of gewoon op de werf zelf. Zo verspillen we geen kostbaar water, maar sluiten we de kringloop", zegt minister Jo Brouns.

“We geven het opgepompte grondwater voortaan zo veel mogelijk een tweede leven", zegt minister Jo Brouns

Van regelgeving naar praktijk

Bij bouwwerven wordt vaak grondwater opgepompt om droog te kunnen werken. Tot voor kort werd dat water meestal afgevoerd via een beek of de riolering. Met de nieuwe regels komt daar verandering in: herinfiltratie of hergebruik wordt de norm. Enkel als dit technisch of praktisch onmogelijk is of als de waterkwaliteit het niet toelaat, mag het water nog worden geloosd.

“De bouwsector staat volledig achter de doelstelling om zo weinig mogelijk grondwater te verspillen. Eerste zaak is om zo weinig mogelijk op te pompen door middel van peilgestuurde bemalingen. Minder grondwater oppompen, is de beste maatregel die we kunnen nemen."

"Ook de nieuwe regels rond herinfiltratie en hergebruik steunen we. Om deze in de praktijk toe te passen is het wel nodig dat iedereen vanaf de ontwerpfase van een project hier aan meewerkt en zoekt naar oplossingen waar het noodzakelijk opgepompte water naartoe kan,” zegt Deiteren.

Bredere aanpak

De regels maken deel uit van de bredere Vlaamse aanpak tegen droogte. Door bemalingswater te infiltreren of lokaal te hergebruiken, wordt er minder druk gezet op het grondwatersysteem. Tegelijk kunnen werven en buurtprojecten efficiënter omgaan met water, zeker in droge periodes. Want de druk op onze watervoorraden zal de komende jaren enkel toenemen.

"Zeker bij droog weer krijgen gemeenten veel vragen als bemalingswater zomaar wegloopt. Het is een goede zaak dat de regelgeving bouwheren en aannemers aanzet om meer in te zetten op het vasthouden van bemalingswater. Minder bemalen als het kan is een onderdeel van de bemalingscascade. Hopelijk zet dit zich nu ook door in de praktijk," aldus Wim Dries, voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG).

Voorbeeldproject in Hoeilaart

In Hoeilaart wordt die nieuwe aanpak vandaag al toegepast. Tijdens de aanleg van een nieuwe riolering in de Rode Kruisstraat wordt het opgepompte grondwater via retourbemaling opnieuw in de bodem gebracht. Daardoor blijft het waardevolle grondwater behouden in het kasteelpark van Hoeilaart, waar het helpt om de bomen te beschermen tegen droogte. Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns bracht op donderdag 22 mei een bezoek aan deze werf, waar de principes van duurzaam bemalen in de praktijk worden gebracht.

“We retourneren hier ongeveer de helft van al het opgepompt grondwater, ongeveer 700m³ per dag, naar de bodem,” zegt Andreas Volckaert, projectmanager van opdrachtgever Aquafin. “Het project heeft overigens als doel om het aangesloten, schone water uit de vele bronnen af te koppelen van de riolering en het rechtstreeks naar de IJse te leiden in plaats van naar de waterzuivering in Huldenberg. Jaar na jaar kampt de IJse tijdens droge periodes met een groter watertekort. Na de werken zal naar schatting maar liefst 50 liter per seconde proper bronwater rechtstreeks naar de IJse lopen."