Waarom een groendak kiezen?
Waterretentie, ecologie, besparing, … De redenen om voor een groendak te kiezen zijn legio. De aanleg van groendaken zorgt niet enkel voor heel wat voordelen voor het leefmilieu maar ook voor jou als dakeigenaar en voor de omwonenden. In dit artikel geven we die voordelen en enige nadelen mee.
De voordelen
Energiebesparing
Groendaken zijn thermisch isolerend. Tijdens de zomer reguleert de daktuin de warmte, zodat het huis koeler blijft. Groendaken dragen immers bij tot de vermindering van het stedelijk hitte-eilandeffect, doordat ze warmte opnemen in plaats van reflecteren zoals klassieke daken. Hierdoor blijft de omgevingstemperatuur in stedelijke gebieden koeler tijdens hittegolven. Tijdens de winter zorgt datzelfde systeem er dan weer voor dat de woning minder warmte verliest.
De mate waarin het groendak dat doet, is natuurlijk afhankelijk van het gekozen systeem. Zo zal een intensief groendak een sterkere thermisch isolerende functie hebben dan een extensief systeem.
Geluidsisolatie
Naast de isolerende werking met betrekking tot de temperaturen tijdens winter en zomer hebben groendaksystemen ook een geluidsisolerende werking door de demping van omgevingslawaai (hagel, geluidsoverlast van vliegtuigen, extreme wind, etc.).
Verhoogde levensduur dakbedekking
Doordat de dakbedekking door de daarop liggende vegetatie afgeschermd wordt van allerhande weersomstandigheden (hagel, wind, extreme temperaturen, ...), wordt de levensduur van die dakbedekking aanzienlijk langer.
Dat is een groot voordeel als je rekening houdt met de beperkte toegankelijkheid van de dakafdichting door het groendak.
Biodiversiteit
In het geval van de meest recente groendaken wordt er gekozen voor een rijke vegetatie, waardoor nieuwe habitatmogelijkheden voor bepaalde diersoorten (bijen, vlinders, mussen, ...) mogelijk worden.
Deze biodiversiteit geeft ook voordelen voor de mens. Zo voorziet een groendak ons van een betere luchtkwaliteit (300 m² groendak compenseert ca. 1 ton CO2), luchtvochtigheid en een aangename omgevingstemperatuur.
Buffereffect
Door klimaatverandering nemen intense neerslagbuien toe. Groendaken zijn een effectieve maatregel binnen het klimaatadaptatiebeleid omdat ze water bufferen en vertraagd afvoeren. Bij (hevige) regen is het namelijk mogelijk dat we te maken krijgen met wateroverlast. Door middel van onderliggende structuren is het groendak echter in de mogelijkheid om grote hoeveelheden water te stockeren.
Hierdoor komt het regenwater pas in een later stadium in de riolering terecht. Bovendien is een standaard extensief groendak in staat om de helft van de jaarlijkse regenval te bufferen. Slechts 50% van de regen komt dus nog in de riolering terecht. Meer buffering van het regenwater is mogelijk door onderliggende waterhoudende lagen.
Groendaken zuiveren ook het water en kunnen dus bijdragen tot een lagere concentratie van nitraten, fosfor en giftige stoffen in onze waterwegen.
Tip
Wanneer regenwater dat op een groendak valt, in het gebouw hergebruikt wordt, dan is een extra filter nodig om bruin water te vermijden.
Beter rendement zonnepanelen
Wanneer een groendak wordt gecombineerd met zonnepanelen, levert dat een bijkomend rendement op. Een en ander valt te verklaren door het feit dat zonnepanelen beter renderen bij lagere temperaturen gecombineerd met het feit dat groendaken ervoor zorgen dat daken in de zomer niet zo sterk opwarmen als gewone daken.
Nadelen
Brandveiligheid moeilijk te bepalen
Alhoewel algemeen beweerd wordt dat een groendak brandvertragend kan werken, blijkt het toch moeilijk om de brandeigenschappen van het groendak te bepalen. De reden daarvoor is dat de vegetaties van project tot project sterk van elkaar kunnen verschillen.
Toch is het mogelijk om via bijvoorbeeld compartimentering het brandrisico aanzienlijk te beperken. Daarbij worden vegetatiezones op het dak onderbroken door vegetatievrije stroken, uitgevoerd in onbrandbare materialen zoals grof grind, zand, betonplaten of keien.
Deze stroken voorkomen dat een brand zich ongecontroleerd over het volledige dakoppervlak kan verspreiden. Ze worden bijvoorbeeld aangebracht rond dakopbouwen zoals koepels, lichtstraten, technische installaties of bij dakranden. Ook tussen verschillende vegetatiezones op grotere daken worden deze brandveilige zones toegepast.
Er zijn twee belangrijke aanbevelingen:
- Zorg ervoor dat de substraatlaag minimaal 3 cm dik is om onderliggende daklagen afdoende te beschermen tegen brandoverslag. Ook het type substraat speelt een rol: het organische gehalte van het substraat dient laag te zijn om risico op brandvoortplanting te beperken, zeker in periodes van droogte. Sommige fabrikanten bieden speciaal gecertificeerde brandvertragende substraatmengsels aan.
- Plaats om de 40 meter een vegetatievrije strook van minstens 80 cm breed, afhankelijk van de hoogte en dichtheid van de vegetatie. Deze stroken moeten volledig vrij zijn van organisch materiaal en begroeiing.
Dakdichting moeilijk toegankelijk
De afdichting onder het groendak is minder toegankelijk dan deze van een traditioneel dak. Daardoor zal het dus langer duren en moeilijker en duurder zijn om eventuele lekken op te sporen en te herstellen.
Een waterdichtheidstest, door het dak bijvoorbeeld 48 uur onder water te zetten, voor de plaatsing van het groendak is dus zeer nuttig.
Intensief onderhoud
Het is noodzakelijk om onkruid te verwijderen en overtollige plantenresten uit tapbuizen te verwijderen, maar ook om dergelijke ongewenste vegetatie van het dak te verwijderen. Door toedoen van wind en dieren kunnen bijvoorbeeld zaadjes van bomen en struiken terechtkomen op een extensief dak.
Wanneer het regenwater op het dak blijft staan, treedt er mosvorming en verzuring van het substraat op. Dat is niet alleen schadelijk voor de planten, maar ook voor de dakdichtingsmaterialen.
Bovendien is het aangeraden om de vegetatie in het najaar te maaien en onder meer gevallen bladeren te verwijderen. Een extensief groendak vraagt vanaf zijn derde levensjaar ook bemesting.
De algemene regel stelt: hoe intensiever het groendak, hoe frequenter het onderhoud dient plaats te vinden
