Is het systeem van 'vast' bouwverlof achterhaald?

Kwart bouwbedrijven volgt aanbevolen periode bouwverlof niet

De zomer is er, traditioneel het startschot voor het bouwverlof. Elk jaar bepalen werkgeversorganisaties en vakbonden per regio in welke periode het collectieve bouwverlof kan vallen. “’Kan’ vallen dus, want bedrijven zijn niet verplicht het voorgestelde collectieve bouwverlof te volgen”, verduidelijkt Bouwunie-topman Jean-Pierre Waeytens. Steeds meer bedrijven wijken hiervan af, zoals blijkt uit een enquête van Bouwunie.

Meerderheid houdt zich nog aan vast bouwverlof

Een kwart van de bevraagde bedrijven zegt de in de regio aanbevolen periode niet te volgen. Die groep kan je opdelen in 3 categorieën. Zo heeft 13% van die bedrijven een eigen collectieve verlofperiode. Die kan gedeeltelijk samenvallen met het collectieve verlof uit de regio, maar evengoed niet. 8 procent van de bedrijven laat de werknemers hun verlof vrij kiezen. En een kleine minderheid (3%) volgt de periode van een andere regio.

“De meerderheid van de bedrijven houdt dus wel gewoon vast aan het aanbevolen collectieve bouwverlof. Dit doen ze vooral vanuit praktische overwegingen. De werf is een geoliede machine waarbij elke schakel belangrijk is. Wanneer iedereen op een ander moment vakantie neemt, is het moeilijker om die machine vlot te laten draaien”, aldus Waeytens.

Vrije vakantie als soort van extralegaal voordeel

“Maar bedrijven voelen natuurlijk steeds meer de druk van werknemers die hun vakantie wel vrij willen kiezen. Mensen zonder kinderen bijvoorbeeld, of van wie de kinderen het huis al uit zijn. Die willen dan liever in de goedkopere maanden op reis gaan. Werkgevers willen hun goede krachten behouden en gebruiken vrije vakantie als een soort van extralegaal voordeel”. Aan elk systeem zijn voor- en nadelen verbonden. Voor Bouwunie is het duidelijk, het aanbevolen collectieve verlof hoeft niet op de schop.

“Een bedrijfsleider kan nu zelf beslissen of hij het collectieve verlof al dan niet volgt. En dat moet zo blijven. De werkgever is het best geplaatst om te bepalen wat het beste is voor zijn of haar bedrijf”, besluit Waeytens.

Wat is het bouwverlof?

Arbeiders in de bouwsector hebben grosso modo twee soorten vakantie: de 20 dagen wettelijke vakantie en de 12 inhaalrustdagen omdat ze 40 uren per week in plaats van 38 uren per week werken. De sector legt die 12 rustdagen op hetzelfde moment vast voor heel België. Deze vastgelegde rustdagen zijn verplicht en je kan daar als werkgever enkel in uitzonderlijke situaties van afwijken. De wettelijke vakantiedagen, dat is ‘het bouwerlof’ zoals we het kennen. Werkgevers en vakbonden sluiten elk jaar een akkoord over wanneer het bouwverlof in welke regio valt. Maar dat collectieve bouwverlof is een aanbeveling, geen verplichting. Je kan er als bedrijf dus makkelijk van afwijken, door het te melden bij de Inspectiedienst Toezicht op de Sociale Wetten (TSW).

Voor Vlaanderen valt de zomervakantie van 2025 in deze periodes:

• Brussel-Halle-Vilvoorde: 7 juli t.e.m. 1 augustus
• Leuven: 14 juli t.e.m. 1 augustus
• Antwerpen: 14 juli t.e.m. 1 augustus
• Limburg: 14 juli t.e.m. 1 augustus
• Oost-Vlaanderen (excl. Lokeren): 14 juli t.e.m. 1 augustus
• West-Vlaanderen: 22 juli t.e.m. 8 augustus
• Lokeren: 22 juli t.e.m. 8 augustus

Het collectief bouwverlof ontstond vermoedelijk kort voor WOII, toen het betaald verlof werd ingevoerd. De vakbonden en werkgevers in de bouwsector beslisten vrij snel om die dagen collectief vast te leggen, waarbij ze rekening hielden met lokale festiviteiten. Daarom vallen de vakantieperiodes niet in elke regio op hetzelfde moment, al zijn de verschillen vandaag kleiner geworden. Enkel West-Vlaanderen en Lokeren hebben een duidelijk andere regeling.